روز پنجشنبه 15 دی 1401 کارگاه آموزشی-پژوهشی چهار ساعته با عنوان" استدلالورزی نقادانه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی" به شکل خلاق و برانگیزانندهایی در محل معاونت پژوهش و فناوری بصورت حضوری به اجرا در آمد.
در ابتدا مدرس کارگاه، خانم دکتر ملک از حاضرین خواست تا پس از معرفی خود رشته آموزشی و مقطع تحصیلی شان، به بیان علت اصلی حضورشان در این کارگاه بپردازند. سپس با پخش آیات و ترجمه 9 تا 11 سوره مبارکه ق اشاره کرد، این آیات را متناسب با مفهوم کلی کارگاه انتخاب کرده و آیات قرآن را بهترین منبع برای استدلال، در همه زمانها و مقدمه اصول نگارش علمی دانست.
ایشان با ترکیب تدریس و پخش فیلم کوتاه، و معرفی کتب ارزشمند در این زمینه، با انجام فعالیت گروهی شرکت کنندگان و حل تمرین جهت پیاده سازی مهارت فهم و سنجش استدلال به بیان تاریخچه مختصری از شیوه استدلال نقادانه و شرح سه گام اصلی آن ( 1- توصیف 2- استدلال و تبیین 3- استدلال به سود بهترین تبیین) پرداخت. در این کارگاه، مبحث استدلال از نگاه تفکر نقادانه بررسی شد و نکات اخلاقی تفکر نقادانه، ساختار استدلال، و چگونگی افزایش مهارتهای استدلالورزی؛ با تأکید بر کاربرد استدلال، و تشخیص مغالطات پر کاربرد مورد توجه قرار گرفت. وی تصریح کرد؛ تفکر نقادانه به ما یاد میدهد که چگونه بهتر و سنجیدهتر بیندیشیم. استدلال را به خوبی بیان کنیم و تحقیق را به سمت کاربردی شدن پیش ببریم. چراکه محقق در پی حقیقت است؛ با پیش چشم داشتن وجدان معرفتی اش. پژوهشگر نباید نسبی باور باشد. فرد نسبیباور حقیقت را متلاشی میکند. یکی از خصیصههای اصلی پژوهشگر موفق، خطاپذیر بودنش است.
ایشان همچنین به دو سیستم تفکر (بیدرنگ و با درنگ) اشاره کرد و افزود: انسان هوشمند و پژوهشگر از تفکر با درنگ بهره میگیرد. از هر نوع سوءگیری شناختی میپرهیزد و به این ترتیب با بهره گیری از "تفکر نقاد" زمینه را برای ظهور "تفکر خلاق" آماده می سازد. "تفکر نقاد" (Critical Thinking) یک مهارت است و به روشی شفاف، روشمند و منطقی اشاره دارد که تنها با خواندن مطالب حاصل نمیشود بلکه نیاز به تمرین و ممارست دارد و آموزش و فرهنگسازی "تفکر نقاد" را باید در سنین 8 تا 12 سالگی مورد توجه قرارداد.
ایشان در بیان ضرورت و اهمیت "تفکر نقادانه" نتایج 1- مطالعه متمرکز 2- نگارش مستدل و علمی 3- افزایش عقلانیت عمومی جامعه را برشمرد. در پایان جلسه پس از نظرسنجی از حضار جهت بهبودبخشی کیفی این قبیل کارگاه ها، برای شرکت کنندگان گواهی حضور صادر شد.